Riskli Alanlarda Kentsel Dönüşüm Projeleri
Ülkemizde pek çok binanın mühendislik hizmeti almadan yapıldığı, malzeme ve işçilik açısından teknik olarak yetersiz olduğu ve binaların deprem açısından risk taşıdıkları tespit edilmiştir. Bu dayanıksız binalar ne yazık ki mahallelerde semtlerde toplu olarak bulunmaktadır. Bazı mahallelerin %70’i -%80’i kaçak veya dayanıksız yapılardan oluşmaktadır. Bu gerekçeler ile vatandaşların daha sağlıklı ve huzurlu bir şekilde yaşamlarını sürdürebilmeleri için riskli alanlarda kentsel dönüşüm projeleri geliştirilmiştir. Riskli alanda kentsel dönüşüm Bakanlar Kurulunca verilen riskli alan kararının Resmi Gazetede ilanı ile başlar. Bu kararın ardından orada Proje yapacak müteahhitlerin ve inşaat şirketlerinin belediye ile koordinasyon halinde çalışmalara başlaması gerekmektedir. İl yapılması gereken riskli alanın çevresi de göz önünde bulundurularak imar planlarının yenilenmesidir. Riskli alanlarda kentsel dönüşümün uygulanması evlerinde sağlıklı bir şekilde yaşamak isteyen herkesin başvuracağı bir yöntemdir.
Afet riski altındaki alanlarda ve riskli yapıların bulunduğu alanlarda günümüz standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli alan ve binalar sağlamak amacıyla riskli alanlarda kentsel dönüşüm projeleri yaklaşık 3 yıldır çeşitli bölgelerde uygulanmaktadır. Riskli alanlarda kentsel dönüşüm sürecinde izlenmesi gereken bir takım işlemler bulunmaktadır. Öncelikle maliklerden herhangi birinin tapu ve kimlik fotokopisi ile belediyeye başvurarak gayrimenkullerinin bu kapsamda olup olmadığını öğrenmesi gerekmektedir. Riskli alanlarda kentsel dönüşüm işleminin en önemli aktörü mal sahipleri olmakla beraber, belediyeler ve yatırımcı inşaat şirketleri de bu projenin diğer unsurlarıdır. Belediyeler genel olarak imar planlarını yenileyecek, bu imar planlarında parklar, spor salonları, okullar, yeşil alanlar gibi sosyal ve kültürel donatı alanları için yeni yerler ayıracaktır. Yatırımcı şirketler de imar planlarında konut veya işyeri olarak ayrılan bölgedeki mülk sahipleri ile sözleşmeler yaparak, yeni, modern, estetik ve depreme dayanıklı binalar yaparak o bölgeyi yeniliyeceklerdir. Tespit edilmiş olan riskli alanlarda Bakanlık, il özel dairesi ya da TOKİ tarafından da imar planları yenilenir ve yeniden yapım çalışmalarına başlanılır. Riskli alanlarda en sık görülen uygulama; maliklerin isteği doğrultusunda özel inşaat şirketleriyle anlaşılarak riskli alanlarda kentsel dönüşüm projeleri yapmasıdır. Riskli alanlarda risksiz yapılar bulunuyorsa bu yapılar proje dışında tutulabilir ya da anlaşma yoluyla projeye dahil olabilir. Riskli alanlarda uygulanan kentsel dönüşüm projesi sonucunda bir yanda bölgede yaşayan halka parklar, spor salonları, kültür merkezleri, yaşlı bakım evleri ile sağlıklı bir çevre oluşturulurken diğer yanda maliklere afetlere dayanıklı yapılar sağlanır.
Riskli alanlarda kentsel dönüşüm projelerinin uygulanması ekonomik ömrünü tamamlanmış olan ve yıkılma, ağır hasar görme riski taşıyan binalardan mahalle veya bölge ölçeğinde toplu olarak kurtulmanızı ve yaşamınızı daha sağlıklı bir çevrede sürdürebilmenizi sağlamaktadırlar. Ülkemizde doğal afetler çok sayıda can ve mal kaybına neden olmuştur. Bu can ve mal kayıplarının önüne geçebilmek adına depreme dayanıklı olmayan binaların sağlam ve depreme dayanaklı hale getirilmesi bir taşla bir kuş vurmaktır. Riskli alanlarda kentsel dönüşüm projeleri yapmak ise bir tarafta binaları yenilerken diğer tarafta binaların bir tarafta toplanması ile o bölgede eksik olan parklara, spor sahalarına, yaşlı yurtlarına, okul alanlarına da arsa sağladığı için bir taş ile iki kuş vurmaktır.